Ondanks de coronacrisis zijn er nog steeds veel mogelijkheden om je bedrijf in deze periode staande te houden, of zelfs meer klanten aan te trekken en bestaande relaties te versterken. Online retailers doen goede zaken en zien juist meer omzet, terwijl veel andere branches het heel moeilijk hebben en hun omzet tot wel 90% – of meer – zien dalen. Reden genoeg om ondernemers en marketeers te vragen naar de gevolgen van de coronacrisis voor hun bedrijf. Welke impact voelen zij nu en welke impact verwachten zij op de langere termijn? Ruim vijftig ondernemers en marketeers deelden hun mening en visie, met tips en nieuwe kansen in onzekere tijden.
En niet alleen dat. We zien in tijden van crisis ongekende saamhorigheid, hartverwarmende reacties en veel onderling begrip. Ook beschikken we over een groot aanpassingsvermogen en verzinnen veel ondernemers creatieve oplossingen. Zo gaan we flexibel om met alle (nodige) beperkingen waarmee we het coronavirus de komende maanden samen gaan verslaan.
De cijfers
Ten eerste stelden we de vraag: “Welke impact voel je nu al?”:
- Minder omzet (64%)
- Lagere productiviteit (46%)
- Veel annuleringen (34%)
- Negatieve cashflow (12%)
- Oplopende achterstand in betalingen (10%)
- Meer omzet (8%)
- Hogere productiviteit (6%)
En welke impact verwacht je op de langere termijn?
- Een relatief snel herstel na de zomer van 2020 (V-curve) (44%)
- Een vertraagd herstel in 2021 (U-curve) (40%)
- Een lange recessie van drie tot vijf jaar (L-curve) (10%)
- Geen of een positieve impact (6%)
Welke kansen zie je?
1. Ga online en ontdek nieuwe digitale verdienmodellen
Veel van de deelnemers zien een grote kans in online. Het biedt de mogelijkheid nieuwe doelgroepen aan te boren en meer flexibiliteit.
Zo realiseerde Nike in hun meest recente kwartaal, ondanks dat ze duizenden winkels moesten sluiten, vijf procent meer omzet. Ze deden dit op basis van 36% stijging van online verkopen. Die lukte Nike door vanaf het moment dat de eerste winkels in China moesten sluiten, razendsnel apps te ontwikkelen en zwaar te promoten voor het thuis sporten. En door hun e-commerce kanaal flink te upgraden.
Joran Hofman (Leadfeeder): “Veel bedrijven digitaliseren in deze periode. Dat biedt kansen om nieuwe verdienmodellen te ontdekken. Ik verwacht zeker dat er in veel verschillende branches creatieve oplossingen komen voor huidige problemen. Wel is het volgens mij zo dat face-to-facecontact in sommige situaties altijd beter blijft werken. Denk hierbij aan opleidingen en cursussen, evenementen, trainingen, fysiotherapie en meer. Hoewel deze diensten nu zoveel mogelijk digitaal gaan, verwacht ik wel dat dit na de crisis dankzij de kracht van face-to-face weer terug naar ‘normaal’ gaat.”
“Geef een creatieve invulling aan huidige producten en diensten en je ontdekt kansen om met de klant te werken aan een oplossing.”
2. Toon meer verdraagzaamheid en begrip
Veel ondernemers ervaren door de situatie een grote toename in verdraagzaamheid onder consumenten, bijvoorbeeld in het geval van latere levering van fysieke goederen of diensten. Er is begrip voor extra drukte bij de klantenservice, de administratie en logistieke processen. Consumenten blijken meer dan ooit bereid om lokale ondernemers te steunen.
Ook Jaap van Baar (WiQhit) ziet snel veel lokale initiatieven opkomen: “Er ontstaat solidariteit tussen consumenten en ondernemers. We hebben elkaar nodig. Ik verwacht dat zaken als duurzaamheid, partnership en saamhorigheid na deze crisis meer invloed gaan hebben op de businessmodellen.”
Christel van Zweden (Stickfilm) sluit zich hierbij aan en gaat daarnaast voor aangepaste proposities met meer creativiteit, maar vooral bezinning en verbinding: “We zitten allemaal in hetzelfde schuitje. Dat zorgt voor saamhorigheid en nieuwe samenwerkingen.”
“Blijf geloven in je jezelf en je business. Je maintiendrai!”
Anoniem
3. Zie kansen voor vernieuwing
Niels Tukker (Loyals): “Doordat we nu gedwongen zijn anders te werken dan je gewend bent, zie ik kansen voor vernieuwing. Zo moeten we veel meer zaken digitaliseren, bedenken we creatieve oplossingen om alsnog door te gaan met dienstverleningen en levering van producten.”
Carl Lunenborg (e-Intelligence) ziet dat zowel grote als kleine ondernemers (nood)gedwongen na moeten denken over online kansen die ze tot nu toe lieten liggen. Bijvoorbeeld uit gebrek aan kennis, gemakzucht of te weinig inzicht in innovatieve alternatieven. “De huidige omzetdaling geeft wel ruimte voor een ‘reset’, om het zo maar te noemen. Denk opnieuw na en stel jezelf de vragen:
- Klopt ons model nog?
- Moeten we niet beter luisteren naar wat online data en -marketinginzichten ons al jaren proberen te vertellen, maar we niet goed konden plaatsen in de tot dusver succesvolle bedrijfsvoering?
Hoe moeilijk, ontluisterend en zwaar het ook is voor ondernemend Nederland: opnieuw wordt het kaf van het koren gescheiden. Dat vraagt erom nog beter te luisteren naar pioniers en experts in online marketing.”
4. Neem de tijd voor optimalisatie en onderhoud
Is je business door de coronacrisis helemaal stilgevallen of een stuk rustiger? Grijp de kans om onderhoud en optimalisaties uit te voeren. Denk hierbij aan de user interface van software of websites en zoekmachineoptimalisatie. Daarnaast kunnen veel ondernemers momenteel goedkoper adverteren in zoekmachines (SEA).
5. Denk na over een goede marketingstrategie
Annemarie ten Brinke (Team Nijhuis) merkt, net zoals veel andere bedrijven, dat marketing vaak het eerste is waar men op bespaart. Toch biedt deze bijzondere tijd volgens haar veel kansen:
“Dat bedrijven hun marketingbudgetten on hold zetten, zagen we ook tijdens de crisis in 2010. Hopelijk hebben we daar wat van geleerd. Nu besparen betekent inderdaad minder kosten, maar bedenk wel dat je concurrentie misschien niet zo denkt. Juist deze tijd biedt kansen. Kansen om je huidige bedrijf onder de loep te nemen. Heb ik mijn persona’s nog op orde? Welke marketingmiddelen zet ik in en welke juist niet?
Bij Team Nijhuis zien we op dit moment een verschuiving van het denken uit marketingmiddelen, naar het analyseren en daarna uitzetten van een goede marketingstrategie. Juist nú is het de tijd om een goed online marketing plan neer te zetten! Welke middelen zet je in? Waarmee bereik je je doelgroep en in welke fase van de klantreis bevinden zij zich? Je zult zien dat er ook in deze tijden nog kansen te vinden zijn die je kunt verzilveren.”
Daarnaast ontdekken klanten de kracht van video en marketing automation. Terwijl ze hiervoor sceptisch waren.
6. Ga volop aan de slag met je autoriteit en nieuwe content
Annemarie vervolgt: “Juist nu, waarin ‘fake news’ de bladen domineert, is het voor bedrijven de tijd om aan de slag te gaan met content, nieuwsbrieven en marketing automation. Juist nu hebben we de behoefte aan goede en eerlijke informatie.”
Bas Booster: “Bij Crossphase werken we al langere tijd volgens het CMaaS-concept (Content Management as a Service). Dat betekent; een content manager op afstand. En nu dus: vanuit huis. Het mooie daaraan is dat klanten zelf op basis van contentbehoefte kunnen op- en afschalen. We zien dat zeker in deze tijd ons CMaaS-team aan de behoeften van klanten voldoet. Waar de ene bedrijfssector minder ondersteuning nodig heeft in deze tijd, wil de andere juist opschalen. Wij kunnen dat als team uitstekend opvangen. De druk bij sommige klanten is wel verdrievoudigd in deze tijd; dat hadden ze zonder ons niet aangekund.”
Frank Kuin (Studio Hekwerk) ziet ook kansen om communicatie in deze tijd meer te richten op informatie, met minder focus op verkoop.
Joost Zengers (The Content Case) ziet in de periode waarin de omzet voor veel websites tegenvallen, kansen om vooral veel aan content te werken: “Op die manier heb je er veel profijt van wanneer de vraag weer omhoog gaat.”
7. Creëer goodwill en bied je diensten (tijdelijk) gratis aan
Joost probeert goodwill bij organisaties te creëren door diensten tijdelijk gratis aan te bieden. Op een later tijdstip verwacht hij dit mogelijk in nieuwe klanten om te zetten.
“Wees creatief. Zie kansen en durf deze met de klant aan te gaan. Zet nét dat extra stapje wat nodig is om te laten zien dat het in slechtere tijden ook goed kan gaan. Als je maar durft!”
8. Benut de mogelijkheden om thuis te werken
Veel werkgevers staan kritisch tegenover thuiswerken. De coronacrisis brengt daar verandering in. Het eerder niet-gewenste thuiswerken is nu meer geaccepteerd. Blijkt het thuiswerken goed te bevallen? Dan biedt dat in de toekomst kansen om dat vaker te doen. Het scheelt reistijd en drukte op de weg, zorgt voor een betere balans tussen werk en privé en vaak zelfs een hogere productiviteit en tevredenheid.
Kortom, de huidige crisis vraagt om antwoorden en oplossingen die veel ondernemers nog niet kennen. Zie je het echt even niet meer zitten? Richt je dan op het uitbreiden of vergroten van je kennis en bereid je voor op herstel, aldus Gerben Zanting (Connect).
Vijf gouden tips in tijden van (corona)crisis
We vroegen onze deelnemers naar tips om de huidige situatie het hoofd te bieden. Wat doen zij om het hoofd boven water te houden?
Tip 1: Blijf in gesprek met je klanten
Ralf Ramakers (M & R belastingadviseurs): “Bespreek met enkele collega-ondernemers een paar keer per week de problemen waar je tegenaan loopt en de oplossingen die je hebt verzonnen. Blijf vooral niet alleen het wiel uitvinden. Kan face-to-face afspreken in de huidige omstandigheden niet? Voer dan een gesprek via Skype, Zoom of een ander pakket. Betrek er eventueel bevriende deskundigen bij, die direct hulp kunnen bieden.”
Bas Booster (Crossphase) vult aan: “We zijn nu, meer dan ooit, in gesprek met onze klanten. Waar kunnen we bij helpen, waar zitten de pijnpunten? Begrip hebben voor deze situatie is soms belangrijker dan leads genereren. Pas je dienstverlening desnoods aan. Online communicatie en snel schakelen is van groot belang. Denk bijvoorbeeld aan nóg meer dienstverlenen. Zelfs in het weekend bij noodgevallen ondersteuning. Daar was duidelijk behoefte aan.”
Desiree de Mooij (ICF Leiden): “Blijf in gesprek en probeer samen tot oplossingen te komen. Doe niet alleen maar mee met ‘de grote meute’ om iets nieuws aan te bieden.
“Als marketeer zou ik zeggen: vergroot je eigen kernwaarden en ga niet ineens heel anders doen. Diep je kernwaarden uit!”
Een kwestie van vertrouwen
Mechteld Schoemaker (Edelman) merkt op dat het belangrijk is dat merken en klanten hun vertrouwen in je houden: “Ondanks het feit dat ze door de coronacrisis soms hun hele programma hebben moeten opschorten, zijn er andere manieren om voor ze te werken. Denk bijvoorbeeld aan:
- Het organiseren van digitale events.
- Een plan bedenken voor wanneer zaken weer beter gaan.
- Het leveren van strategisch en tailor-made (digitaal) werk.”
Tip 2: Ga door en kijk naar kansen
Benader je klanten met kansen, maar blijf wel even van ze weg als ze in zwaar weer zitten. Wees creatief, ga op zoek naar oplossingen in het onbekende. Ga ook uit van een langere periode zonder betalende klanten. Stay top of mind! Richard van der Blom (Just Connecting).
Kom je verplichtingen na
Blijf ondernemen. Deze situatie gaat een keer stoppen en dan hebben we niets aan een stilstaande economie. Kom je verplichtingen na. De andere ondernemer zit namelijk in een vergelijkbare situatie. Betaal het liefst zo snel mogelijk je leveranciers, freelancers en partners. Het kan zijn dat zij het geld harder nodig hebben dan jij.
Wees NOG flexibeler. Elke dag kan de situatie veranderen. Kijk dus ook niet terug naar al genomen keuzes, want daar schieten we niks mee op en dit zorgt voor (onnodige) negativiteit.
Wees paraat. Als de crisis over is, dan zal het weer hard gaan. Jij en je concurrenten houden nu wellicht marketingbudget vast, maar dat zal snel weer vrij komen.
Zorg altijd dat er geld in de onderneming blijft zitten. In goede tijden een buffer opbouwen voor mindere tijden moet een gewoonte zijn.
Tip 3: Stay cool!
Stay cool. Een merk bouwen doe je niet alleen in hoogtijdagen, maar juist ook in een crisis. Een gevleugelde uitspraak in ons strategenkantoor (toen we nog op kantoor werkten) was: ‘Onder druk worden diamanten gecreëerd’, Niels Tukker (Loyals).
“Keep calm and carry on. Ook dit gaat over!”
Anoniem
Tip 4: Bespaar niet op marketing
Annemarie ten Brinke (Team Nijhuis): “Ga nu juist niet besparen op marketing! Pak je website aan, laat een nieuw webdesign maken. Optimaliseer je website juist nu. Door in te zetten op SEO-content, weet je dat als de markt aantrekt jij weer bovenaan staat. Blijf reguliere content schrijven en deel hierin insights en wat je ook doet… blijf kalm. Ga niet mee in de hysterie. Denk aan e-books, gratis videocontent of cursussen die je kunt delen.
Het belang van interne communicatie
En bedenk dat jij als ondernemer bang bent voor wat komen gaat, maar je medewerkers ook. Nog nooit was interne communicatie zo belangrijk! Vergeet dus niet je mensen in je communicatie mee te nemen.”
Tip 5: Maak gebruik van de regelingen van de overheid
Voel je niet beschaamd om gebruik te maken van de regelingen die de overheid voor bedrijven beschikbaar stelt.
Jaap van Baar (WiQhit): “Daarnaast is het heel belangrijk om je te verplaatsen in de positie van je klanten. Natuurlijk kunnen facturen langer open blijven staan, of zelfs niet betaald worden, maar dat is geen onwil. Door je nu coulanter op te stellen, bouw je een partnership op met je klant die hopelijk lang standhoudt na de crisis.”
Mooie voorbeelden van creatieve oplossingen
Welke inspirerende creatieve oplossingen zien ondernemers midden in de huidige coronacrisis?
1. Virtuele bijeenkomsten
Nederlanders blijken over veel aanpassingsvermogen te beschikken. Van online kerkdiensten en concerten tot virtuele vrijdagmiddagborrels via WhatsApp, Zoom of Microsoft Teams met alle collega’s.
Bas Booster (Crossphase): “Wij hebben in onze Slack-omgeving een speciaal kanaal opgericht: #wishyouwerehere. Daar uploaden we allemaal video’s, vlogs en schrijven we teksten naar het hele bedrijf. Zo blijven we in contact. Ook organiseren we alternatieven voor de borrels en trainingen. Zo hebben we binnenkort een filmavond met veel collega’s via Netflixparty, zodat we tóch samen tijd kunnen doorbrengen.”
Daarnaast zijn er ook digitale muzieklessen, virtuele één-op-één lesvormen, samen luisteren naar muziek of kijken naar kunst, en dan je ervaring via een livestream bespreken. Dit gaat meteen ook eenzaamheid tegen bij mensen die veel alleen thuis zijn. Zo snijdt het mes aan twee kanten. Decathlon en Basic-Fit komen met een livestream via Instagram om mensen in beweging te houden via #sportinuwkot.
We hebben het allemaal voorbij zien komen. Zelfs fysiotherapeuten vinden manieren om hun patiënten op afstand te helpen met hun consult.
Om video’s van Youtube te kunnen tonen, dienen analytische cookies en tracking cookies geaccepteerd te worden.
2. Deel je kennis
“Empowerbox in Leusden roept zelfstandige professionals op laagdrempelige en betaalbare webinars te ontwikkelen waarin zij hun kennis delen. Juist nu is er geen beter moment om tot nieuwe kennis en inzichten te komen.”, Carl Lunenborg (e-Intelligence).
Ed van der Meer (Apple Support Ed) krijgt veel oude MacBook’s binnen, die opgelapt moeten worden om thuis mee te werken.
“Blijf vooral nuchter en positief. Na regen komt zonneschijn!”
Ed van der Meer (Apple Support Ed)
3. Van restaurant naar bezorgdienst
Sterrenrestaurants passen hun menukaarten tijdelijk aan, de voorraden worden weggewerkt en vermaakt tot verse en eenvoudige gerechten die voor slechts €8 zijn af te halen.
Annemarie ten Brinke: “Bij Team Nijhuis hebben wij binnen één dag een mini-webshop voor een restaurant gebouwd. Daardoor was dat bedrijf snel klaar voor het thuisbezorgen van maaltijden. Deze functionaliteit was nog niet aanwezig. De online campagnes zijn allemaal gericht op lekker eten, alleen dan thuis. En in de reisbranche hebben we op veel websites ‘coronagaranties’ toegevoegd.”
Ook Pocketmenu en Saleswizard ontwikkelden in een paar dagen applicaties waarmee restaurants in no time een online afhaal- en bezorgdienst konden aanbieden.
Het is een tijd van bezinning
Als er iets is wat de huidige crisis veel van onze deelnemers leerde, is dat de coronacrisis ook de kans biedt nieuwe contacten te leggen en vooral ervaringen te delen:
“Zorg dat je je netwerk niet verwaarloost, ook al is er misschien weinig handel momenteel. Onze klanten, opdrachtgevers en kandidaten staan er nu voor open en hebben meer tijd om te sparren, inzichten te delen en toekomstverwachtingen uit te spreken.”, aldus Gerben Zanting (Connect).
Probeer ondanks de situatie tot rust te komen. Maak een diepe connectie met jezelf, om uiteindelijk je echte ware zelf weer te omarmen, die door de wereld van het imago is verdrongen. Ga ook aan de slag met dromen waar je normaal de tijd niet voor hebt of neemt. Het is een tijd van herbezinning (anonieme bijdrage).
Help waar het kan
Diederik Gallas (Gezond in Bedrijf) ziet iedereen vooral ‘struggelen’ om de huidige omzet zoveel mogelijk te behouden: “Heel veel ondernemers springen op digitaal. We moeten maar even afwachten wat dat gaat opleveren. En aan de andere kant zie je mensen met prachtige creatieve ideeën vooral goede dingen doen voor anderen en elkaar helpen.”
Cieleke Van Houten (Moooi Carpets) sluit zich hierbij aan: “Houd beter en menselijker contact met je klanten en relaties door ze écht te vragen hoe het met ze gaat, en wat nu belangrijk is om elkaar te helpen.”
Geen concurrentie, maar elkaar in stand houden
Jaap van Baar (WiQhit): “Zelf ben ik onderdeel van een club bedrijven die hun tools en expertise gratis beschikbaar stelt aan e-commerce partijen die het zwaar hebben. Zonder verplichtingen of kosten achteraf. Daarin zijn we niet uniek, ik zie dit veel vaker voorbijkomen. Nu is het niet de tijd voor concurrentie, maar tijd om elkaar in stand te houden.”
Kortom: blijf positief en ga de uitdaging aan! Samen moeten we het doen.
Over de auteur: Wilco Verdoold is register marketeer, digitaal strateeg, auteur, spreker en CMO bij CopyRobin.
